Vì sao bạn nên hiểu bản thiết kế nhà của chính mình?
Khi tham gia vào quá trình xây dựng nhà, bản vẽ thiết kế kiến trúc là tài liệu đầu tiên và quan trọng nhất để bạn hình dung không gian sống trong tương lai. Dù không phải dân kỹ thuật, việc nắm được những kiến thức cơ bản về đọc hiểu bản thiết kế kiến trúc sẽ giúp bạn chủ động trao đổi với kiến trúc sư, kiểm soát tốt hơn tiến độ và chất lượng công trình. Bên cạnh đó, hiểu rõ bản vẽ cũng giúp bạn đưa ra các điều chỉnh hợp lý, kịp thời nếu có sai sót hoặc thay đổi nhu cầu trong quá trình thi công.
Mục lục
Ngoài ra, việc hiểu thiết kế còn giúp bạn đánh giá được mức độ tối ưu hóa công năng sử dụng, ánh sáng tự nhiên và thông gió của căn nhà – những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống lâu dài.
Bản vẽ thiết kế kiến trúc bao gồm những gì?
Bản vẽ mặt bằng
Đây là phần phổ biến nhất trong bản vẽ thiết kế kiến trúc, mô tả sơ đồ không gian theo mặt cắt ngang. Tại đây, bạn sẽ nhìn thấy cách sắp xếp phòng, cửa ra vào, cầu thang, bếp, WC… Mỗi tầng sẽ có một bản vẽ riêng, thể hiện rõ cách bố trí các không gian chức năng.
Cách đọc:
- Xác định hướng cửa chính (thường ký hiệu mũi tên hoặc hướng Bắc).
- Từ đó, lần lượt xem từng không gian và ghi chú diện tích, công năng.
- Để ý các lối lưu thông, sự liên kết giữa các phòng, và vị trí cửa sổ, cửa chính.
Bản vẽ mặt đứng
Thể hiện dáng vẻ bên ngoài công trình – nhìn từ mặt trước, bên, sau. Bản vẽ này quan trọng khi bạn quan tâm đến thẩm mỹ và tỷ lệ hình khối. Nó giúp bạn đánh giá được chiều cao các tầng, khoảng cách giữa các cửa sổ, vật liệu hoàn thiện và cả mái nhà.
Bản vẽ mặt đứng còn thể hiện các chi tiết như: hoa văn trang trí, gờ chỉ, chất liệu ốp tường, màu sơn – rất cần thiết để bạn hình dung ngoại thất tổng thể.
Bản vẽ mặt cắt
Hiểu đơn giản là phần “cắt đôi” ngôi nhà để nhìn thấy bên trong, giúp bạn hình dung được chiều cao tầng, trần, mái, và sự liên kết các không gian theo chiều đứng. Bản vẽ này đặc biệt hữu ích khi xem các công trình có tầng lửng, tầng bán hầm hoặc mái dốc phức tạp.
Cách đọc bản thiết kế nhà dành cho người không chuyên
Nhận diện ký hiệu phổ biến
- Cửa: biểu tượng chữ nhật mở xoay hoặc trượt
- Tường: hai đường song song, có thể gạch chéo nếu là tường cũ cần đập bỏ
- Thang: các bậc thang kèm mũi tên chỉ hướng đi lên
- Vệ sinh: thể hiện bằng bồn cầu, chậu rửa, ký hiệu vòi sen
- Ký hiệu gió, ánh sáng: các biểu tượng mũi tên nhỏ hướng vào trong hoặc ra ngoài
Bạn có thể yêu cầu kiến trúc sư cung cấp bảng chú giải ký hiệu riêng để dễ theo dõi.
Đọc hiểu hệ thống kích thước
Trên bản vẽ luôn có số đo: chiều dài, rộng, cao. Đơn vị phổ biến là milimét (mm), ví dụ: 4500 (tức là 4,5m). Nếu nhìn thấy các con số này đi kèm ký hiệu phi (ø), có thể là đường kính của ống hoặc vật tròn. Hệ thống kích thước thường được thể hiện bằng các đường ghi kích thước, có đầu mũi tên chỉ giới hạn hai điểm.
Nên đối chiếu kích thước trên bản vẽ với diện tích thực tế lô đất để tránh thiết kế vượt sai giới hạn sử dụng đất.
Hiểu sơ về kỹ thuật móng và kết cấu
Trong bản thiết kế kiến trúc, bạn có thể thấy chi tiết kết cấu móng cọc, đặc biệt nếu khu đất yếu. Cọc bê tông được vẽ như các chấm tròn đen dưới móng, thể hiện khả năng chịu lực và cách phân bổ tải trọng công trình.
Các bản vẽ kết cấu cũng cho biết loại thép, kích thước dầm, sàn, cột – những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn và tuổi thọ công trình. Nếu chưa quen với thuật ngữ kỹ thuật, bạn có thể yêu cầu bản mô tả đơn giản hơn từ kiến trúc sư hoặc kỹ sư.
Lưu ý khi xem bản vẽ thiết kế trong thực tế xây dựng nhà ở
- Yêu cầu bản vẽ in rõ ràng, có ghi chú đầy đủ.
- Luôn kiểm tra phần ghi chú của kiến trúc sư – thường ghi ở góc phải dưới bản vẽ.
- Đối chiếu thực tế thi công với bản vẽ định kỳ.
- Ghi chú các thay đổi (nếu có) để tránh nhầm lẫn khi triển khai thi công.
- Đảm bảo bạn có đầy đủ các bản vẽ bao gồm kiến trúc, kết cấu, điện nước, nội thất.
Đừng ngại nhờ người giám sát công trình hỗ trợ giải thích hoặc đánh dấu các điểm bạn cần lưu ý.
Bạn có cần học chuyên sâu để đọc bản vẽ?
Không cần. Với người chuẩn bị xây dựng nhà ở, bạn chỉ cần nắm những phần cơ bản như bố trí không gian, kích thước, hướng nhà, các chi tiết cơ bản như thang, cửa, WC… Đối với những chi tiết kỹ thuật chuyên sâu, hãy trao đổi rõ ràng với kiến trúc sư để được giải thích.
Bạn cũng nên chủ động tìm hiểu thêm thông qua các video mô phỏng bản vẽ 3D, khóa học online cơ bản về cách đọc bản thiết kế nhà – đây là cách nhiều người không chuyên đang áp dụng.
Một số chủ đầu tư còn yêu cầu kiến trúc sư minh họa 3D để dễ hình dung – đó cũng là một cách hiệu quả để đọc và hiểu kiến trúc dù không biết kỹ thuật.
Tổng kết
Hiểu được bản thiết kế không phải để trở thành chuyên gia mà để đưa ra lựa chọn đúng, kịp thời, phù hợp với mong muốn của chính bạn. Đừng ngần ngại đặt câu hỏi, yêu cầu giải thích, hoặc góp ý khi bạn chưa hiểu rõ bản vẽ. Chính bạn là người sẽ sống trong ngôi nhà ấy – hãy chủ động từ bước đọc bản vẽ đến khi xây dựng nhà hoàn thiện.
Hành trình xây nhà không chỉ là quá trình kỹ thuật mà còn là hành trình đồng hành cùng không gian sống. Hiểu bản vẽ chính là bước đầu tiên để biến ý tưởng thành hiện thực, đúng như bạn mong muốn.
Nếu bạn đang chuẩn bị xây dựng tổ ấm của mình, hãy để Công Ty TNHH tư vấn thiết kế kiến trúc và xây dựng Trang Kim đồng hành cùng bạn. Liên hệ ngay số hotline 0985.999.895 hoặc khám phá thêm nhiều bài viết hữu ích tại: https://kientructrangkim.com/
